Lão hóa da, bị chi phối bởi nhiều yếu tố nội sinh và ngoại sinh , đặc biệt là việc tiếp xúc kéo dài với tia UV , gây ra các vấn đề thẩm mỹ và y khoa như nếp nhăn sâu, khô da, và rối loạn sắc tố. Các liệu pháp truyền thống thường đi kèm với tác dụng phụ như kích ứng, mẩn đỏ. Trong bối cảnh đó, một hướng tiếp cận đầy hứa hẹn là ứng dụng trị liệu exosome có nguồn gốc từ tế bào gốc mỡ (ADSCs).
Nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học từ Viện Tế bào gốc, Trường Đại học Khoa học tự nhiên, ĐHQG Tp.HCM và Trường Đại học Y dược Tp.HCM đã chứng minh rằng exosome từ tế bào gốc mô mỡ có tác dụng cải thiện tình trạng lão hóa da. Nghiên cứu này được xuất bản trên tạp chí uy tín Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology.
Exosome là các túi ngoại bào kích thước nano, tham gia truyền thông tin giữa các tế bào. Khác với liệu pháp tế bào, exosome là một chiến lược “không sử dụng tế bào”, giúp giảm rào cản sử dụng và cải thiện tính an toàn.
Phương pháp nghiên cứu:
– Tạo exosome trong điều kiện thiếu oxy (hypADSC-Exo): Nghiên cứu đã nuôi cấy tế bào gốc mô mỡ trong điều kiện thiếu oxy (dưới 5% O2), giúp chúng sống sót và tăng sinh tốt hơn, đồng thời tạo ra exosome với thành phần phân tử đặc biệt, chứa microRNA và protein bảo vệ giúp chống lại stress oxy hóa và thúc đẩy tái tạo da hiệu quả hơn.
– Thử nghiệm trên tế bào (in vitro): Nhóm tác giả đã sử dụng nguyên bào sợi da người (HDFs) bị lão hóa do bức xạ UV để đánh giá tác động của hypADSC-Exo. Các nguyên bào sợi lão hóa được xử lý bằng hypADSC-Exo để đánh giá thay đổi về hình thái, tốc độ tăng sinh, cũng như biểu hiện gene liên quan lão hóa.
– Thử nghiệm trên mô hình động vật (in vivo): Nghiên cứu sử dụng mô hình chuột bị lão hóa da do tiếp xúc UV mãn tính. HypADSC-Exo được bôi tại chỗ 2 lần mỗi tuần trong 6 tuần, kèm theo đánh giá định kỳ về hệ số nhăn, độ dày da, độ ẩm và độ đàn hồi.
Kết quả nổi bật:
– Hiệu quả chống lão hóa rõ rệt: Xử lý nguyên bào sợi HDFs bị tổn thương bởi UV với hypADSC-Exo giúp giảm các dấu hiệu lão hóa hình thái và khôi phục kích thước tế bào gần bình thường, duy trì khả năng tăng sinh và giảm biểu hiện các marker lão hóa (p16, p21).
– Cải thiện chất lượng da: Trên mô hình chuột, hypADSC-Exo ở liều cao hơn giúp giảm nếp nhăn, tăng độ ẩm và độ đàn hồi của da, với rất ít dấu hiệu kích ứng.
– Tái tạo collagen: Đánh giá mô học cho thấy lớp biểu bì chuột được bôi hypADSC-Exo giảm hiện tượng tăng sản, đồng thời mật độ collagen cao hơn. Sự cải thiện này đến từ việc hạ thấp hoạt động của metalloproteinase (MMP) và tăng biểu hiện gene collagen loại I và III.
Ý nghĩa và khuyến nghị:
– Nghiên cứu này củng cố tiềm năng của exosome như một liệu pháp “không tế bào” thay thế cho liệu pháp tế bào gốc truyền thống. Đồng thời, nó nhấn mạnh ưu thế của exosome từ tế bào gốc mỡ được nuôi trong điều kiện thiếu oxy, mở ra hướng phát triển các sản phẩm dược mỹ phẩm mới, dễ tiêu chuẩn hóa và sử dụng hơn.
– Dù cần thêm khảo sát về liều dùng tối ưu và tác động dài hạn , công trình này đã đặt nền móng cho những ứng dụng lâm sàng đầy hứa hẹn , góp phần “cách mạng hóa” cuộc chiến dài hơi chống lại lão hóa da do ánh sáng.
Đọc toàn văn nghiên cứu tại: https://doi.org/10.2147/CCID.S523936
******************************
Viện Tế bào gốc
SCI | Leading Stem Cell Innovation
Tòa nhà B2-3, Trường ĐH Khoa học tự nhiên, ĐHQG-HCM
Khu phố 6, P. Linh Xuân, Tp.HCM
Tel: 02836361206
Email: contact@sci.edu.vn
Website: sci.edu.vn
