Ung thư đường mật (cholangiocarcinoma – CCA) là một trong những loại ung thư ác tính nguy hiểm nhất. Căn bệnh này thường được phát hiện muộn, dễ di căn và kháng lại nhiều phương pháp điều trị, khiến tỷ lệ sống sót rất thấp. Hiện nay, phẫu thuật là lựa chọn khả dĩ nhất, nhưng chỉ áp dụng được cho số ít bệnh nhân; phần lớn còn lại buộc phải dựa vào hóa trị vốn ít hiệu quả.
Một nghiên cứu công bố trên Scientific Reports (2025) mang đến hướng đi triển vọng: sử dụng dịch dịch nuôi cấy (conditioned media – CM) từ tế bào gốc trung mô lấy từ màng đệm (CH-MSCs) và nhau thai (PL-MSCs). Thay vì cấy ghép tế bào, các nhà khoa học tận dụng dịch nuôi cấy chứa các yếu tố hòa tan do MSCs tiết ra – an toàn hơn và dễ ứng dụng lâm sàng.
Ở nồng độ 75%, dịch nuôi cấy CH-CM và PL-CM đã làm giảm tới 80% số lượng tế bào ung thư chỉ sau 72 giờ. Trong thử nghiệm di chuyển, tốc độ của dòng KKU213A giảm từ 77,83% xuống 12,25% (CH-CM) và 1,98% (PL-CM). Trong khi đó, khả năng xâm lấn bị chặn đứng, giảm hơn 95%, chỉ còn 2–3% so với nhóm đối chứng.
Phân tích phân tử cho thấy các yếu tố từ MSCs đã ức chế con đường tín hiệu PI3K/AKT – một “công tắc” quan trọng thúc đẩy tăng sinh và di căn ung thư. Đồng thời, chúng còn chặn quá trình chuyển dạng biểu mô – trung mô (EMT), khiến tế bào ung thư mất khả năng “thoát ra và lan rộng”.
Điều đáng chú ý là hiệu quả của dịch tiết MSCs tương đương, thậm chí vượt trội so với thuốc ức chế PI3K chuyên biệt, nhưng an toàn hơn vì không đưa tế bào sống vào cơ thể. Đây được xem là một chiến lược đầy hứa hẹn, có thể kết hợp với các liệu pháp hiện tại để cải thiện kết quả điều trị và kéo dài sự sống cho bệnh nhân ung thư đường mật.
Đọc toàn văn: https://www.nature.com/articles/s41598-025-16789-6
Leave a Reply